Inspiratie
Regel 1: Alles verandert continu van vorm.
In de loop der jaren heeft de beeldtaal van Mark Verdoes steeds meer dimensies gekregen. Zijn doeken zijn rauw en onvoorspelbaar, maar ook verfijnd en tot in de perfectie georchestreerd. Soms werkt hij samen met de elementen, en laat hij de natuur en materialen deels hun gang gaan waarbij hij slechts sturend optreedt. Hij noemt dit het gestuurde toeval, natte partijen en druipers zoeken een grillig, woest en onvoorspelbaar pad. Vaak is hij echter ook de sturende schepper, waarin elke stap beredeneert wordt, en hij de doeken tot in de kleinste details beheerst. Het resultaat is zijn eigentijdse visie op de kosmos, een gecontroleerde ordening vol schijnbaar toevallige processen waarin alles met alles verbonden is.
Uitgaande van de kosmos als alomvattende ordening – de tegenstelling van chaos – die alle massa, energie en momentum in zich heeft, weet Mark Verdoes eigenlijk maar één ding zeker: alles verandert continu van vorm. Eindigheid is een relatief begrip, aangezien de dood niets anders is dan een verandering van vorm. Als kunstenaar tracht hij de metamorphose zichtbaar te maken en te vangen in de tijd.
In zijn werk is dit terug te zien door het gebruik van onconventionele materialen die van hun functie losgetrokken zijn en een nieuwe vorm vinden in zijn doeken. Ijzers om chapati’s mee te bakken transformeren tot groeivormen, een kookpan wordt planeet, ijzerdraad groeit uit tot een boom en chirugische scharen stijgen op tot in de hemel.
Veel van de gebruikte technieken heeft Mark Verdoes zelf ontwikkeld. Hij gebruikt zoveel mogelijke natuurlijke materialen. De basis van zijn laatste werk bestaat uit meerdere kleuren klei, verzameld op het platteland van de provincie Rajasthan in India. Door de klei in de zon te laten drogen, ontstaan scheuren, net als de aarde in tijden van droogte. In de juiste menging van modder met lijm verstilt hij deze natuurlijke verandering van vorm. De zaaddozen van lotussen, naar het schijnt uit het prive meer van de Maharadja van Udaipur, worden na droging teruggeplant in de klei, nu op doek.
Naast aarde, blijft ook stof terugkomen. As uit het kookvuur van de Indiase buren strooit hij over de kleilagen, net als ijzerpoeder dat daarna mag roesten. Soms vinden bestaande kunstwerken, zoals vogelornamenten uit door een aardbeving verwoeste huizen, in zijn werk een nieuwe bestemming.
India is een schijnbaar onuitputtelijke bron van materialen. Schellak, een produkt dat tegenwoordig vooral wordt gebruikt voor het lakken van muziekinstrumenten, wordt in India gewonnen uit luizen en verkocht in vlokken. Er bestaan meerdere kwaliteiten en kleuren, die na vermenging met alcohol een lak worden die contrasteert met de kleilagen. Pigmenten zijn door de kledingindustrie in alle mogelijke variaties beschikbaar. Een reis naar een Rajasthaans dorp bracht hem natuurlijke indigo, een van de belangrijkere pigmenten met een uitgesproken blauwe kleur.
In zijn Nederlandse atelier gebruikt hij soms eigen fotografie, die na bewerking op dun Japans papier wordt geprint en geintegreerd in zijn doeken. Ook deze fotografische elementen zoals bloemen, planten en vlinders verwijzen naar metamorphose.
Volgens Mark Verdoes moet kunst een ervaring zijn, een zintuigelijke en fysieke uitdaging aan de kijker. Doordat kijkers niet meteen snappen wat ze waarnemen, worden ze uitgedaagd na te denken, en voorbij te gaan aan het voor de hand liggende. Hij hoopt op te roepen tot oorspronkelijke gedachtes en daarmee deuren te openen naar andere dimensies. Verdoes zijn werk is een reflectie van hoe hij de wereld ervaart en een poging zijn eigentijdse visie op de kosmos te visualiseren. Het zal niet verrassend zijn dat Mark Verdoes zich sterk aangetrokken en geinspireerd voelt door de Tao, zowel de bron als de bestemming van alles zonder begin en einde.